Sztuka wybaczania i przepraszania, czyli jak wyciągnąć rękę na zgodę

Kłótnie, niezgody i sprzeczki to przykre historie, które niestety często zdarzają się w życiu nastolatki. W okresie dojrzewania mogą pojawiać się częściej niż zazwyczaj. Po ostrej wymianie zdań, warto przemyśleć swoje zachowanie, spojrzeć na sytuację z boku i spróbować przeprosić. A jak to zrobić i od czego zacząć, dowiesz się z naszego poradnika.

Przeprosiny – czy to takie łatwe?

Każdy popełnia w życiu błędy i czasem (celowo lub nie) wyrządza innym krzywdę. Dlatego tak ważna jest umiejętność przepraszania, czyli wyrażania żalu i skruchy za swoje czyny lub słowa w celu zażegnania konfliktu i naprawienia relacji. ,,Przepraszam” to jedno z 3 magicznych słów o ogromnej mocy, które znacznie ułatwiają codzienne życie.

Jeśli po kłótni uświadamiasz sobie, że zrobiłaś coś niedozwolonego, niezgodnego z normami społecznymi czy moralnymi, zaczynasz odczuwać poczucie winy, skruchę i chęć zadośćuczynienia oraz naprawienia szkody. Jest to bardzo ważne, bowiem oznacza, że żałujesz i chcesz szczerze przeprosić. Dzięki temu przeprosiny zapobiegną dalszemu narastaniu nieporozumień, pozwolą naprawić relację i uzyskać przebaczenie z drugiej strony. Pamiętaj, że przepraszanie to objaw dojrzałości i jedna z podstawowych kompetencji społecznych, która pozwala na budowanie więzi emocjonalnej z innym człowiekiem.

Niechęć do przepraszania jest częsta. Może wynikać z lęku przed odrzuceniem skruchy. Zakłada także przyznanie się do błędu, a dla wielu jest to problem, ponieważ oznacza pokazanie, że nie jesteśmy tacy dobrzy, jak o sobie myślimy. Jednak warto zaznaczyć, że uznanie swojego błędu to pokazanie odwagi, pewności siebie i siły charakteru. Niechęć do przepraszania może wynikać także z wcześniejszych doświadczeń – zmuszanie do wyrażania żalu wbrew własnej woli.

Jak przeprosić? Od czego zacząć?

Jeśli przemyślałaś już swoje zachowanie i całą sytuację, możesz podjąć próby przeproszenia drugiej osoby. Nie jest to jednak proste. Nie ma jednak jednej sprawdzonej recepty na przepraszanie.

Warto zacząć od prośby o wybaczenie i okazanie skruchy. Jeżeli uświadomiłaś sobie, że zrobiłaś coś złego, warto przyznać się do winy. Kolejnym ważnym elementem przeprosin jest wyjaśnienie przyczyn niewłaściwego zachowania. Dzięki temu druga strona dostaje konkretne informacje, dlaczego tak się zachowałaś i możesz liczyć na przebaczenie. Dodatkowo dzięki temu, że przeanalizowałaś sytuację i znalazłaś przyczyny swojego zachowania, w przyszłości możesz uniknąć popełnienia tego samego błędu. Warto także zaoferować zadośćuczynienie, czyli spróbować wynagrodzić drugiej osobie poniesioną szkodę i krzywdę. Ważnym elementem przeprosin jest także wzięcie odpowiedzialności za swoje czyny i słowa. Dzięki temu zdecydowanie łatwiej uzyskać przebaczenie.

Przeprosiny to kilka prostych kroków, które pozwolą Ci wyjść z trudnej sytuacji.

1. Zastanów się, za co chcesz przeprosić.
2. W jaki sposób, kiedy i gdzie chcesz przeprosić.
3. Wyjaśnij swoje zachowanie.
4. Zrozum uczucia drugiej osoby i powiedz jej o tym.
5. Nazwij swoje uczucia w tej sytuacji.
6. Przeproś za swoje zachowanie.
7. Zaproponuj zadośćuczynienie.

Pamiętaj też, że przeprosiny muszą być szczere. W innej sytuacji druga osoba wyczuje fałsz i przepraszanie może przynieść skutek odwrotny do zamierzonego. Miej również na uwadze to, że osoba, którą przepraszasz może nie wybaczyć Ci od razu. Ty miałaś czas na przygotowanie się do przeprosin, daj jej czas na ich przyjęcie. Jeżeli uważasz, że nie zrobiłaś nic złego, a Twoje zachowanie było uzasadnione, nie zmuszaj się do przeprosin. Z czasem emocje opadną, a problemy najlepiej rozwiązywać racjonalnie.

Jak skutecznie przeprosić? Można użyć takich sformułowań, jak:

• „Wiem, że jest ci przykro, a cała sytuacja jest nieprzyjemna”
• „Nie spodziewałam się, że moje zachowanie tak cię zaboli”
• „Przepraszam cię, nie gniewaj się, ale ostatnio mam pewne problemy”
• „Co mogę zrobić, abyś się nie gniewała, jak mogę to naprawić?”

Kłótnia z rodzicami – jak przeprosić mamę?

Okres dorastania to jeden z najbardziej konfliktowych etapów w życiu człowieka. Wynika to z licznych zmian, które zachodzą w Twoim organizmie – fizyczne, hormonalne, społeczne, psychiczne. Próbujesz odnaleźć się w nowej sytuacji i na nowo kształtować tożsamość. Odbywa się to najczęściej metodą prób i błędów. Eksperymentowanie w tym zakresie nie zawsze jest aprobowane i akceptowane przez rodziców. Dlatego często dochodzi do kłótni.

Dojrzewanie to czas między dzieciństwem a dorosłością. Chcesz już być dorosła i sama decydować o swoim życiu, ale rodzice nadal traktują Cię jak dziecko. Dodatkowo dorastanie charakteryzuje się wzmożoną emocjonalnością, przez co Twoje zachowania mogą być trudne do przewidzenia. Konflikty mogą wynikać także z błędów popełnianych przez rodziców. Zbytnie uleganie lub surowe traktowanie oraz niekonsekwentne postępowanie wobec dziecka to również źródła nieporozumień.

Kłótnie z rodzicami są więc czymś normalnym w życiu każdej nastolatki. Warto jednak umieć przepraszać za swoje złe zachowanie. Rodzice nie są wrogami, zależy im na Twoim dobru i chcą Cię chronić. Dlatego warto wytłumaczyć na spokojnie swoje zachowanie i wyjaśnić bez emocji, co było powodem nieporozumienia. Pamiętaj, że umiejętność przepraszania to oznaka dojrzałości.

Czytaj więcej o relacjach z rodzicami: Jak rozmawiać z nadopiekuńczymi rodzicami?

Jak przeprosić chłopaka, dziewczynę?

Konflikty i nieporozumienia zdarzają się także w relacjach rówieśniczych. Kłótnia z koleżanką czy sympatią jest jednak bardziej skomplikowana, bowiem może doprowadzić do zniszczenia relacji na stałe. Źródeł sprzeczek może być wiele i dwóm dorastającym nastolatkom czasem trudno będzie dojść do porozumienia, ponieważ przechodzą trudny czas dojrzewania. Jeżeli obie strony upierają się przy swoich racjach, a zależy Ci na kontynuowaniu znajomości, warto „schować dumę do kieszeni” i ustąpić. Pamiętaj, by nie robić niczego wbrew sobie. Jeśli trudno wam rozmawiać, bo od razu pojawiają się silne emocje, napisz list. Przelanie czegoś na papier pozwoli Ci ochłonąć. Możesz też do listu wracać i go redagować do momentu, aż uznasz, że nie jest jedynie wylewaniem żalów i emocji.

Nie zawsze musisz ustępować i przepraszać. Jeżeli nie jesteś przekonana do pewnych zachowań, nie musisz zgadzać się na wszystko, co zaproponuje koleżanka lub chłopak. Twoja odmowa nie jest powodem do przepraszania i poczucia winy.

Kompromis – co to jest i kiedy się sprawdzi?

Czasem jedynym wyjściem z sytuacji konfliktowej jest kompromis, czyli wzajemne ustępstwa. Dzięki temu obie strony dochodzą do porozumienia, ale oznacza to częściową rezygnację z własnych interesów. Problem zostanie rozwiązany, ale zaspokoi jedynie część potrzeb każdej ze stron.

Rodzice nie dadzą Ci tyle swobody, ile oczekujesz, ponieważ obawiają się, że nie zawsze będziesz potrafiła samodzielnie podjąć odpowiedzialne decyzje. Warto jednak podjąć próby negocjacji i pójść na kompromis. Oznacza to, że musisz odpuścić, ale częściowo osiągniesz swój cel. Jeżeli chcesz, np. uzyskać pozwolenie na wyjazd ze znajomymi lub zakup jakiegoś gadżetu, warto zaproponować rodzicom, że w zamian za to będziesz mieć dobre oceny w szkole lub pomożesz w obowiązkach domowych. Umiejętność negocjacji i osiągania kompromisu przyda Ci się także w dalszym życiu. Przygotuj się do rozmowy z rodzicami, wypisz na kartce swoje argumenty, odnieś się do swoich mocnych stron i wcześniejszych sytuacji, w których ich nie zawiodłaś.