Nadpotliwość w okresie dojrzewania

Nadaktywność hormonów i stres to duet, który często powoduje problem nadpotliwości w okresie dojrzewania. Przykra przypadłość dotyczy wielu nastolatków, ale można z nią walczyć za pomocą domowych sposobów i medykamentów. Dowiedz się więcej na temat nadmiernego pocenia i sposobów niwelowania jego uciążliwych skutków.

Nadpotliwość – przyczyny problemu

Pocenie się jest naturalnym procesem fizjologicznym. Dzięki temu organizm reguluje ciepłotę ciała i usuwa szkodliwe produkty przemiany materii. Wysiłek fizyczny czy upał powodują utratę wody przez pocenie – ciało się schładza, co zapobiega jego przegrzewaniu. System nerwowy automatycznie pobudza gruczoły potowe, gdy temperatura organizmu się podnosi. Jeżeli jednak pocenie pojawia się niespodziewanie, niezależnie od pory roku i sytuacji, a przy tym jest bardzo nasilone (w stosunku do potrzeby utrzymania optymalnej temperatury ciała), mamy do czynienia z nadpotliwością. Jest to niewątpliwie krępujący problem utrudniający codzienne funkcjonowanie i wpływający na komfort życia. Poza tym może powodować problemy skórne, takie jak infekcje grzybicze lub bakteryjne oraz prowadzić do maceracji skóry (uszkodzenia zewnętrznych warstw) z powodu nadmiernej higieny i nadużywania środków odświeżających.

Problem nadpotliwości dotyczy nie tylko nastolatek, jednak w okresie dojrzewania pojawia się po raz pierwszy i może być kłopotliwy. Nadmierna aktywność gruczołów potowych podczas dorastania wynika z burzy hormonów. Poza tym na ich pracę wpływa stres i nerwowość. Wzmożone pocenie się może być też związane m.in. przewlekłymi infekcjami (np. gruźlica), z chorobami endokrynologicznymi (cukrzyca, nadczynność tarczycy, hipoglikemia), nowotworami, zaburzeniami neurologicznymi i psychicznymi, chorobami serca, stosowaniem używek, a także otyłością. Nadpotliwość może dotyczyć wybranych okolic ciała (dłonie, pachy, stopy, twarz) lub całej powierzchni skóry.

Nadmierne pocenie pod pachami

Okolice pach to jedno z miejsc, gdzie gruczoły potowe rozmieszczone są bardzo gęsto. Dlatego to naturalne, że pot się tam pojawia, np. w upalne dni lub gdy się denerwujemy. Nadmierna potliwość pach staje się problemem, gdy nie ma związku z temperaturą otoczenia, wysiłkiem fizycznym lub sytuacją stresową.

Higiena to podstawa przy nadmiernym poceniu się pod pachami. Bardzo istotna jest depilacja, ponieważ na włosach gromadzi się wydzielina gruczołów potowych, przez co pojawia się nieprzyjemny zapach. Golenie zapobiega rozwojowi bakterii. Nie zastąpi to jednak codziennej kąpieli wieczorem i rano (nocą także się pocimy). Najlepiej sięgnąć po mydła i płyny przeciwbakteryjne. Warto także stosować dezodoranty i antyperspiranty, ponieważ bakterie znajdują się także w mieszkach włosowych, porach skóry i w ujściach gruczołów potowych. Te pierwsze hamują rozwój bakterii, przez co maskują zapach potu. Antyperspiranty natomiast zmniejszają jego wydzielanie, ponieważ zamykają czasowo ujścia gruczołów potowych. Działają także antybakteryjnie. W aptekach dostępne są również silniejsze środki, które zawierają substancje zmniejszające aktywność gruczołów potowych.

Nie mniej istotną kwestią w przypadku nadpotliwości pach jest wkładanie codziennie czystej bielizny i ubrań. Najlepiej, aby wykonane były z przewiewnego i naturalnego materiału. Bawełna i len doskonale wchłaniają wilgoć, a skóra może oddychać, dzięki czemu bakterie rozmnażają się wolniej.

Nadpotliwość twarzy

Nadmierna potliwość twarzy dotyka wielu ludzi i trudno z nią walczyć. Obszary najbardziej podatne to: górna warga, czoło, szyja, skóra głowy i nos. Jednym z czynników wywołujących nadmierne pocenie się twarzy jest stres. Szczególnie widoczne jest to u nastolatków. Nadpotliwość może również wynikać z różnego rodzaju chorób – zaburzenia ośrodkowego układu nerwowego, cukrzyca, otyłość, nadczynność tarczycy. Wśród przyczyn wymienia się także czynnik genetyczny.

Leczenie nadpotliwości twarzy opiera się na stosowaniu doustnych farmaceutyków (cholinolityki). Jednak z tym kłopotliwym problemem można walczyć także domowymi sposobami. Należy unikać wysokich temperatur i zbyt dużej wilgotności powietrza, a także nadmiernego wysiłku. Niewskazane są także ostre przyprawy, kawa i używki. Warto pić za to dużo wody, która schładza organizm. Jeżeli chodzi o makijaż, to nie zamaskuje on problemu (będzie się rozmazywał i spływał z twarzy), a nadmierne stosowanie kosmetyków tylko pogorszy sytuację.

Czytaj więcej na temat makijażu u nastolatek: Makijaż dla nastolatki. Potrzebny? Jak się malować?

Nadpotliwość stóp i dłoni

Stopy i dłonie to kolejne miejsca z gęsto rozmieszczonymi gruczołami potowymi. Nadmierne pocenie się tych okolic może mieć związek z różnymi chorobami – nadczynność tarczycy, naczyniowe bóle głowy, cukrzyca, nowotwory. Istotny jest także stres i silne emocje. Nadpotliwość może być także uwarunkowana genetycznie. Nieleczona może przyczynić się do rozwoju grzybicy oraz bakteryjnych infekcji skóry.

Właściwa higiena i dbanie o czystość pomogą w walce z potliwością dłoni i stóp. Codzienne mycie się to podstawa, a w razie konieczności (intensywny wysiłek fizyczny) nawet kilka razy w ciągu dnia. Przestrzenie między palcami należy dokładnie osuszać. Warto także co jakiś czas wykonywać peeling stóp, by pozbyć się zrogowaciałego naskórka. Można stosować także preparaty przeciw poceniu – pudry, antyperspiranty, kremy i maści.

Osoby mające problem z nadmiernym poceniem stóp powinny nosić przewiewne, bawełniane skarpety. Warto je zmieniać nawet dwa razy dziennie. Dostępne są też skarpety z dodatkiem specjalnych włókien węglowych, które pochłaniają nieprzyjemny zapach. Jeżeli chodzi o buty, to najlepiej nosić skórzane, ponieważ wykonane są z naturalnych i przewiewnych materiałów. Obuwie należy dezynfekować (np. sodą oczyszczoną lub specjalnymi preparatami) i wietrzyć po każdym użyciu. Buty najlepiej nosić co drugi dzień, na zmianę z inną parą. Zalecane jest unikanie obuwia sportowego i na wysokim obcasie.

Jeżeli przestrzegamy higieny, a problem nie znika, warto szukać pomocy u lekarza, np. dermatologa. Pomoże dobrać indywidualnie dostosowane środki, np. przeciwgrzybicze, antybakteryjne lub antybiotyki. Problem nadmiernej potliwości rozwiązuje się także poprzez różnego rodzaju zabiegi, np. jonoforeza, chirurgiczne usunięcie gruczołów potowych, czy zastrzyki z botoksu.