Infekcje intymne – rodzaje, objawy, jak zapobiegać?

Infekcje intymne to częste schorzenia występujące u wielu kobiet, w tym również nastolatek. Mogą być one wywołane zarówno przez patologiczne bakterie jak i grzyby. Towarzyszące im objawy, takie jak świąd czy upławy są wyjątkowo przykre i uciążliwe, dlatego warto wiedzieć jak rozpoznać  przyczynę i leczyć chorobę, a także gdzie w razie konieczności szukać pomocy.

Przyczyny infekcji intymnych

W naszej pochwie żyje co najmniej kilkaset rodzajów mikroorganizmów, wśród których znajdują się również te o charakterze chorobotwórczym. Zdecydowaną większość bakteryjnej flory pochwy stanowią jednak dobroczynne pałeczki kwasu mlekowego Lactobacillus, które odpowiadają za utrzymanie w pochwie kwaśnego odczynu, utrudniającego rozwój patogennych drobnoustrojów. W sytuacji, kiedy ich ilość lub aktywność zmniejsza się, dochodzi do wzrostu pH pochwy powyżej 4, co daje warunki sprzyjające do rozwoju patogennych bakterii i grzybów, a w efekcie do rozwoju infekcji intymnej.

Co sprzyja zaburzeniu prawidłowej mikroflory bakteryjnej pochwy i wywołuje infekcje intymne? To między innymi:

• ogólne osłabienie i spadek odporności,
• przebyte w ostatnim czasie choroby,
• nieprawidłowa higiena okolic intymnych (zarówno niedostateczna jak i nadmierna wywołuje niekorzystne działanie),
• stres,
• antybiotykoterapia,
• nieprawidłowe dieta, w tym zwłaszcza bogata w węglowodany, stanowiące naturalną pożywkę dla bakterii i grzybów,
• zaburzona równowaga hormonalna,
• częste korzystanie z publicznych basenów, saun czy toalet,
• aktywność seksualna (m.in. mikrourazy czy niestosowanie prezerwatyw).

Przeczytaj poradnik: „Higiena intymna i osobista w okresie dojrzewania”

Jakie są objawy infekcji intymnych?

Jeżeli chodzi o dolegliwość, jaką jest infekcja intymna, objawy zależne są w dużym stopniu od czynnika ją wywołującego. Główny podział w tym przypadku to na te wywoływane przez bakterie oraz grzyby. Część objawów ma w przypadku infekcji intymnych charakter wspólny, różnią się w zależności od przyczyny przede wszystkim intensywnością. Są to:

• zaczerwienienie,
• pieczenie,
• świąd,
• ból przy oddawaniu moczu lub uczucie parcia,
• suchość w pochwie,
• obrzęk okolic intymnych,
• upławy.

W obu przypadkach dolegliwości nasilają się zwłaszcza przed zbliżającą się miesiączką, kiedy to zmiany hormonalne sprzyjają rozwojowi infekcji intymnych.

Jeżeli chodzi o grzybicze infekcje intymne, charakterystyczne dla nich są:

• nagłe pojawienie się objawów,
• wyjątkowo intensywne świąd i pieczenie,
• upławy o konsystencji i kolorze twarogu, często bezzapachowe lub o lekko kwaśnym aromacie.

Infekcja pochwy o charakterze grzybiczym często nazywana jest również drożdżycą lub kandydozą. Ma to związek z faktem, iż za jej występowanie odpowiedzialne są przede wszystkim grzyby z gatunku Candida, w tym najbardziej powszechna, obecna stale na naszej skórze i błonach śluzowych Candida albicans. Warto pamiętać o tym, że nieprawidłowo leczona grzybica często ma charakter nawrotowy, zwłaszcza w trakcie stosowania antybiotykoterapii czy w przypadku ogólnego spadku odporności naszego organizmu.

Infekcja bakteryjna pochwy z kolei charakteryzuje się:

• stopniowym nasilaniem się objawów (często na początku mają w ogóle charakter bezobjawowy),
• bólem okolic intymnych,
• obfitymi upławami o wodnistej konsystencji, intensywnym, nieprzyjemnym, rybim zapachu i zielonkawo-szarej barwie.

Za pojawienie się infekcji bakteryjnej pochwy najczęściej odpowiadają bakterie beztlenowe, np. Gardnerella vaginalis czy Mycoplasma hominis. Zakażenie bakteryjne pochwy dość szybko może się przerodzić w aktywny stan zapalny, prowadzący do różnego rodzaju powikłań, jak np. zapalenie przydatków czy stan zapalny gruczołów Bartholina.

Infekcje intymne – jak leczyć?

Co na infekcje intymne? Wszystko zależy od rodzaju infekcji, leczenie będzie bowiem inaczej przebiegać w przypadku infekcji bakteryjnej niż grzybiczej. W momencie zauważenia pierwszych symptomów, możemy oczywiście sięgnąć po leki dostępne bez recepty. Są one skuteczne zwłaszcza w przypadku infekcji grzybiczych – w aptece bez problemu dostaniemy specjalne globulki, kremy czy maści na infekcje intymne wywołane przez grzyby. W przypadku infekcji bakteryjnych preparaty dostępne bez recepty mają głównie charakter wspomagający i zazwyczaj jedynie łagodzą objawy infekcji.

Pamiętajmy jednak, że jeżeli ich kilkudniowe stosowanie nie przynosi oczekiwanych rezultatów – najlepiej skonsultować się z ginekologiem, który dokładnie określi przyczynę infekcji i zaplanuje odpowiednie leczenie. W trakcie wizyty lekarz nie tylko poprosi Cię o opisanie wszystkich zauważonych objawów, ale także przeprowadzi badanie ginekologiczne, w ramach którego może wykonać test oceniający pH lub pobrać wymaz z pochwy, na podstawie którego zostanie wykonany posiew mikrobiologiczny i badanie mikroskopowe. W ten sposób możliwe jest precyzyjne określenie patogenu, odpowiedzialnego za infekcję intymną.

Na infekcje intymne pochodzenia bakteryjnego najczęściej przepisywane są antybiotyki w formie doustnej lub dopochwowej. Lekami z wyboru są tu przede wszystkim preparaty z metronidazolem lub klindamycyną, które nie oddziałują na pałeczki kwasu mlekowego, a więc sprzyjają odbudowie prawidłowej flory bakteryjnej pochwy. Taka terapia zazwyczaj trwa około 7 dni.

Leczenie bakteryjnego zapalenia pochwy wymaga zastosowania antybiotyku. Gdy rozwinie się bakteryjne zapalenie pochwy, leki mogą być stosowane zarówno dopochwowo, jak i doustnie. Przed włączeniem antybiotykoterapii wskazane jest wykonanie posiewu z wymazu z pochwy, co pozwala zastosować odpowiedni lek. Dobrze, gdy jest to taki antybiotyk, który nie działa na pałeczki kwasu mlekowego, a zatem nie pogłębia zaburzeń flory bakteryjnej pochwy (np. metronidazol).

Jeżeli natomiast chodzi o nawracające infekcje intymne o charakterze grzybiczym, najlepsze rezultaty dają w tym wypadku tabletki doustne zawierające np. ketokonazol, uzupełnione o wspomniane wcześniej preparaty przeciwgrzybicze w formie globulek dopochwowych czy kremów.

Jak zapobiegać infekcjom intymnym?

W wielu przypadkach pomimo wdrożonego leczenia, infekcje intymne nawracają, stanowiąc przewlekły, uciążliwy problem. By raz na zawsze pozbyć się tego problemu, oprócz leczenia farmakologicznego warto podjąć również działania profilaktyczne eliminujące czynniki odpowiedzialne za zaburzenia mikroflory bakteryjnej pochwy.

Pamiętaj więc o:

• stosowaniu odpowiedniej diety, najlepiej z dużą ilością naturalnych probiotyków (np. kiszonek czy przetworów mlecznych),
• wspomaganiu naturalnej odporności,
• prawidłowej higienie okolic intymnych,
• noszeniu bielizny z oddychających tkanin,
• unikaniu korzystania z publicznych toalet,
• zachowaniu odpowiedniej ostrożności w trakcie korzystania z basenów czy saun,
• stosowaniu preparatów osłonowych w trakcie antybiotykoterapii.