Problemy nastolatków: zaburzenia odżywiania, depresja, stany lękowe

Problemy psychologiczne i zaburzenia odżywiania mogą dotyczyć też Twojego dziecka. W tej kwestii bardzo ważna jest odpowiednio szybka reakcja – im wcześniej pojawi się pomoc, tym większa jest szansa, że nastolatek poczuje się lepiej. Zobacz, jakie są symptomy tych chorób, na które z nich zwrócić szczególną uwagę i gdzie szukać pomocy.

Jakie są problemy współczesnych nastolatków?

Wielu dorosłych bardzo łatwo zapomina, jak czuli się w swoich nastoletnich latach. Niestety takie podejście może skutkować bagatelizowaniem problemów dorastających dzieci. Tak naprawdę emocje i wydarzenia, z którymi na co dzień zmaga się młodzież, niekoniecznie różnią się tak bardzo od tych, które w tym samym czasie dotykają dorosłych. Przewlekły stres, presja otoczenia czy pragnienie, by być lubianym, może dotyczyć każdego, niezależnie od wieku. Nastolatki mają do tego jeszcze mniejsze możliwości poznawcze i emocjonalne radzenia sobie z wyzwaniami życia. Dlatego nie ma się co dziwić, że trudne sytuacje mogą negatywnie wpłynąć na nastolatka, powodując nawet poważne problemy ze zdrowiem.

Warto również wspomnieć o tym, że problemy współczesnej młodzieży różnią się od tych, z jakimi zmagali się ich rodzice. Choć świat jest inny, na poziomie emocji oraz potrzeb np. poszukiwania swojej tożsamości, świat nastolatka jest podobny do świata rodziców, gdy sami byli nastolatkami. Internet rządzi teraz światem młodych ludzi praktycznie od urodzenia, więc to, co w nim czytają oraz ich wizerunek w social mediach mocno na nich oddziałuje.

Nie ma nic dziwnego w tym, że czasami nie rozumiesz zachowań zbuntowanego nastolatka.   Identyfikacja problemu Twojego dziecka może być trudna, jednak jest ogromnie potrzebna. To, co może ci w tym pomóc, to przypomnienie sobie siebie i swoich emocji oraz potrzeb, jakie miałeś jako nastolatek. Może nie widać tego na pierwszy rzut oka, ale wsparcie rodzica w tym pełnym sprzeczności i niepewności czasie jest bardzo ważne, a w przypadku choroby jest nieodzownym elementem na drodze leczenia i powrotu do zdrowia dziecka.

Jak radzić sobie z problemem cyberprzemocy, nałogami, złym towarzystwem i stosowaniem używek przez nastolatka?

Odpowiedź na to pytanie znajdziesz tu: Cyberprzemoc, nałogi, używki - pułapki dla nastolatka

Zaburzenia odżywiania, bulimia i anoreksja

Ogromny wpływ na dorastające dzieci ma nierealny i wyidealizowany świat, który mogą zobaczyć w różnych mediach społecznościowych. Wraz z wejściem w okres dojrzewania, nastolatki coraz większą uwagę zaczynają przywiązywać do swojego wyglądu. Niestety czasami pragnienie, by być atrakcyjnym, może zacząć rozwijać się w negatywnym kierunku.  Może być trudno budować swój pozytywny obraz siebie, nastolatek może czuć się gorszy i coraz mniej pewny siebie. Dzieje się tak wtedy, gdy dziecko musi zmagać się z silnym stresem, pojawiają się w jego życiu przykre sytuacje, nie radzi sobie z siłą przeżywanych emocji, a także kryzysami wieku dojrzewania. Sposobem na radzenie sobie z emocjami może być jedzenie np. zajadanie stresu. Nadmierne jedzenie lub zmniejszanie porcji to jedyna rzecz, nad którą ma kontrolę, Jedzenie daje poczucie błogości i uspokojenia. W wieku nastoletnim pojawić się mogą, częściej u dziewczynek, zaburzenia odżywiania.

Jeżeli chodzi o zaburzenia odżywiania, to pierwsze symptomy można dość łatwo zauważyć. Przede wszystkim zwróć uwagę na to, czy nastolatek w ostatnim czasie nie zmienił swoich przyzwyczajeń lub nawyków żywieniowych. Nagłe spożywanie bardzo dużych ilości jedzenia, lub na odwrót zmniejszenie porcji, jest niepokojące. Zwiększona liczba ćwiczeń i aktywności ruchowej, również powinny zwrócić twoją uwagę.

Musisz pamiętać, że zaburzenia odżywiania nie ograniczają się tylko do anoreksji i bulimii, ale również obejmują takie schorzenia jak kompulsywne jedzenie czy ortoreksja, czyli bardzo duża koncentracja na zdrowym odżywianiu.

Każda wyraźna zmiana w zachowaniu nastolatka powinna być dla Ciebie czerwoną flagą i zwrócić Twoją uwagę. Niepokojącym sygnałem może być również coraz większe zainteresowanie odchudzaniem i dietami cud, rezygnowanie z ulubionych potraw, chodzenie do toalety zaraz po posiłku, przyjmowanie środków przeczyszczających, unikanie jedzenia w towarzystwie innych osób oraz to, że nagle z lodówki zaczęło znikać bardzo dużo jedzenia.

Najczęściej słyszy się o takich zaburzeniach odżywiania jak bulimia i anoreksja. Objawem tej pierwszej są niekontrolowane napady objadania się, po których najczęściej występują wymioty lub inne formy przeczyszczenia. W obawie przed przytyciem, bulimik może stosować również środki odchudzające, przeczyszczające czy bardzo intensywnie ćwiczyć.  Napady jedzenia mogą pojawiać się w momentach przeżywania bardzo silnych emocji, takich jak lęk, samotność, poczucie opuszczenia. Natomiast anoreksja to tzw. jadłowstręt psychiczny prowadzący powoli do coraz drastyczniejszego ograniczania spożywanych pokarmów.

Obie te choroby są bardzo wyniszczające dla zdrowia, a anoreksja może się w najgorszym przypadku zakończyć nawet śmiercią. Te przypadłości wymagają jak najszybszego leczenia psychiatrycznego oraz psychoterapii, w tym rodzinnej. Choć to może być trudne dla rodzica, w leczeniu zaburzeń odżywiania bardzo ważna jest terapia również rodziców.

 Jeżeli podejrzewasz u swojego dziecka takie problemy, najlepiej zgłoś się po poradę do psychiatry, który będzie umiał przeprowadzić w odpowiedni sposób wywiad z nastolatkiem i stwierdzić, czy cierpi on na zaburzenia odżywiania.

Depresja i stany lękowe wśród młodzieży

To nieprawda, że depresja czy nerwica to choroby dotykające wyłącznie osób dorosłych. Mogą na nie cierpieć także nastolatkowie oraz dzieci. Jak rozpoznać, że ze zdrowiem psychicznym Twojego dziecka dzieje się coś niepokojącego? Mogą na to wskazywać takie objawy jak kiepski, dłużej trwający obniżony nastrój, niechęć do aktywności, które wcześniej sprawiały radość, drażliwość, zmiana apetytu, problemy ze snem, zaniedbania w swoim wyglądzie, wycofywanie się z relacji z przyjaciółmi, poczucie beznadziei, lęki, autoagresja np. samookaleczanie, sięganie po używki czy częste bóle brzucha i głowy.

Jeżeli zachowanie nastolatka będzie nas niepokoić, to warto w tym przypadku również zasięgnąć porady psychiatry lub psychoterapeuty. Specjalista przeprowadzi wywiad z dzieckiem oraz w razie potrzeby pokieruje nas na dalsze leczenie. W przypadku zaburzeń psychicznych, niezbędna jest psychoterapia, także rodzinna, czasami potrzebne jest leczenie farmakologiczne, co stwierdza lekarz psychiatra.

Jak zapobiec problemom psychicznym nastolatka?

Nie ma złotej metody, która uchroniłaby Twoje dziecko przed zaburzeniami psychicznymi. Obojętnie czy nastolatek będzie swoje problemy i stresy odreagowywać nadmiernym jedzeniem, głodzeniem się czy może zachoruje na depresję lub będzie zmagać się ze stanami lękowymi. W każdym z takich przypadków podstawą jest spokojna i otwarta rozmowa. Szczera relacja może stać się kluczem do zdrowia i dobrego samopoczucia. Staraj się podchodzić w otwarty sposób do swojego dziecka i pokaż mu, że może Ci zaufać. Staraj się nie oceniać oraz w żadnym przypadku nie bagatelizuj problemów nastolatka. Stosuj komunikat JA, wyrażaj swoją troskę i chęć wsparcia. Takie podejście sprawi, że dziecko będzie chętnie Ci się zwierzać i dzielić swoimi problemami.

Przed rozmową z nastolatkiem, uspokój swoje emocje, irytacja, złość lub lęk nie pomogą ci zachować spokoju w rozmowie. Postaraj się nie oceniać tylko zrozumieć perspektywę dziecka.

Zastanów się również jak ty sam przeżywasz emocje – złość, lęk, smutek. Czy w waszej rodzinie rozmawia się o potrzebach i uczuciach? Jak reaguje się, kiedy ktoś z rodziny przeżywa emocje?

Pamiętaj, że nie każde dziwne zachowanie może zwiastować poważne problemy. Zdarza się, że wynika to po prostu z nastoletniego buntu i nie jest wcale objawem choroby. Jednak nie należy lekceważyć żadnych symptomów. Dlatego warto być czujnym i obserwować wszystkie zmiany, które pojawiają się w zachowaniu dziecka.