Ból miesiączkowy - skąd się bierze i jak go złagodzić?

Comiesięczne krwawienie większości kobiet, bez względu na wiek, kojarzy się z dyskomfortem trwającym co najmniej przez kilka dni. Często ból brzucha podczas okresu z powodzeniem uprzykrza codzienne funkcjonowanie i normalny rytm dnia. U niektórych kobiet może być nawet na tyle silny, że nie są one w stanie normalnie funkcjonować, chodzić do szkoły czy też do pracy. Sprawdź, skąd bierze się ból i jak możesz go złagodzić.

Dlaczego podczas okresu boli brzuch?

W trakcie cyklu miesiączkowego, pod wpływem działania hormonów płciowych, takich jak estrogeny i progesteron, w organizmie kobiety zachodzi wiele zmian. W macicy następuje rozrost błony śluzowej, co ma na celu przygotowanie jej na ewentualną ciążę. Jeżeli nie dojdzie do zapłodnienia komórki jajowej, gwałtownie spada poziom progesteronu i dochodzi do jej niedokrwienia, a następnie stopniowego złuszczania się. By przyspieszyć ten proces, mięśnie macicy kurczą się, co głównie powoduje odczuwane przez nas, kobiety, dolegliwości bólowe. Zazwyczaj ból miesiączkowy pojawia się nawet na kilka dni przed rozpoczęciem się krwawienia w podbrzuszu, choć może promieniować również do pleców, zwłaszcza w okolicy lędźwiowej. Jest to zjawisko fizjologiczne, które nie stanowi powodu do zmartwień.

Zdarza się jednak, że ból brzucha podczas okresu jest wyjątkowo silny i towarzyszą mu objawy dodatkowe, takie jak:

• bóle i zawroty głowy,
• nudności,
• biegunki,
• wzdęcia
• zaburzenia nastroju,
• poczucie ogólnego rozbicia,
• senność,
• zatrzymanie wody w organizmie,
• wzrost masy ciała.

Może to świadczyć o tym, że dana kobieta cierpi na jednostkę chorobową zwaną dysmenorrhea, czyli mówiąc najprościej bolesne miesiączki związane z budową narządów rodnych lub zaburzeniami hormonalnymi. Nie należy tego schorzenia bagatelizować, tylko udać się do ginekologa, który zleci odpowiednie badania, określi przyczynę i zaplanuje odpowiednie leczenie.

Co nasila ból miesiączkowy?

To jak silny ból podczas okresu odczuwamy w dużej mierze zależy od naszej budowy ciała i uwarunkowań genetycznych, jednak istnieje również wiele czynników dodatkowych, które mogą go potęgować. Wśród nich znajdują się:

• nieprawidłowo dobrany rozmiar tamponów lub kubeczka menstruacyjnego (co to jest i jak go dobrać – sprawdź w poradniku „Kubeczek menstuacyjny - co to jest, jak go dobrać i aplikować?”),
• infekcje bakteryjne i grzybicze,
• brak aktywności fizycznej,
• towarzyszący nam w życiu codziennym stres, który powoduje wzrost stężenia prostaglandyn i napinanie się mięśni miednicy i pleców,
• skrzywienia kręgosłupa.

Wyjątkowo silny ból brzucha podczas okresu może pojawiać się również jako skutek uboczny różnego rodzaju schorzeń ginekologicznych, w tym m.in.:

• endometriozy,
• mięśniaków,
• zapalenia przydatków.

Jak złagodzić ból brzucha podczas okresu?

Co na ból miesiączkowy sprawdzi się najlepiej? Oczywiście odpowiednia profilaktyka. Warto zadbać o siebie jeszcze przed miesiączką. Udowodniono, że na ból menstruacyjny pozytywnie wpływa odpowiednia dieta, bogata w witaminę B6, kwasy omega-3 (znajdziesz je np. w rybach lub oleju z wiesiołka) i wapń. Kobiety, które odczuwają silne bóle podczas okresu powinny z kolei unikać, zwłaszcza w drugiej połowie cyklu, słodyczy i tłustych potraw, soli (sprzyja gromadzeniu się wody w organizmie!) oraz kofeiny.

Gdy jednak mimo wszystko ból miesiączkowy się pojawi i będzie powodował u nas duży dyskomfort, możemy wypróbować nie tylko leki przeciwbólowe, ale również domowe sposoby na ból miesiączkowy.

Domowe sposoby na ból miesiączkowy

Jak złagodzić ból brzucha podczas okresu domowymi sposobami? Udowodniony, pozytywny wpływ wykazują przede wszystkim:

• Ciepłe okłady – dobrze znany termofor lub butelka z ciepłą wodą przyłożone na kilkanaście minut do podbrzusza potrafią zdziałać prawdziwe cuda! Na silny ból podczas okresu korzystnie wpływa również ciepła (nie gorąca!) kąpiel, z dodatkiem kilku kropli aromatycznego, relaksującego olejku, np. lawendowego.
• Lekka aktywność fizyczna – wbrew pozorom w trakcie okresu nie należy zrezygnować z aktywności fizycznej, a wręcz przeciwnie – energiczny spacer, przejażdżka na rowerze czy pływanie skutecznie pobudzają krążenie krwi w podbrzuszu i zmniejszają tym samym dolegliwości bólowe. Jeżeli wolisz ćwiczyć w domu, wybierz lekkie ćwiczenia relaksacyjne i rozciągające. Więcej na temat aktywności fizycznej w trakcie okresu przeczytasz w „Ćwiczenia podczas okresu”.
• Herbaty ziołowe – napar z melisy, rumianku, mięty czy nagietka wykazują działanie rozkurczowe, mogą więc z powodzeniem zastąpić apteczne preparaty.
• Lekkostrawna dieta – u wielu kobiet brzuch podczas okresu jest wzdęty i towarzyszą mu biegunki lub zaparcia. By zmniejszyć te dolegliwości, warto postawić w tych dniach na lekkostrawną dietę, najlepiej bogatą w naturalne źródła wapnia, który wykazuje działanie łagodzące na skurcze.

Leki przeciwbólowe i rozkurczające

Gdy domowe sposoby na ból miesiączkowy zawodzą i jest on nie do wytrzymania, sięgnij po dostępne w aptekach środki farmakologiczne. Zanim zażyjesz konkretny lek, warto zapytać bardziej doświadczonej osoby (np. mamy, cioci, starszej siostry), które preparaty są bezpieczne i jednocześnie skuteczne. Z pewnością chętnie pomogą Ci wybrać odpowiedni środek.

Najczęściej stosowane leki na ból miesiączkowy to preparaty zawierające takie substancje czynne jak:

• Ibuprofen,
• Paracetamol,
• Naproksen,
• Drotaweryna.

Wykazują one przede wszystkim działanie przeciwbólowe i rozkurczowe, działają więc na przyczynę odczuwanych dolegliwości. Większość z nich dostępnych jest w aptekach bez recepty, nie ma zatem konieczności wizyty u lekarza przed zakupem. Jedynie w naprawdę skrajnych przypadkach powinno sięgać się po leki na receptę lub zastrzyki przeciwbólowe.

Co na ból miesiączkowy się nie sprawdzi? Między innymi powszechnie stosowana przy różnego rodzaju bólach aspiryna. Jest to bowiem nic innego jak kwas acetylosalicylowy, który co prawda wykazuje działanie przeciwbólowe, ale również przeciwzakrzepowe, a tym samym może powodować nasilenie krwawienia, niekiedy stanowiące nawet zagrożenie dla naszego zdrowia.